Miejsce, ludzie czy atmosfera? (M. Czyńska, Dom polski. Meblościanka z pikasami)

Małgorzata Czyńska proponuje tom rozmów tylko pozornie dotyczących jednego tematu, a więc tytułowego domu polskiego. Tak naprawdę bowiem i ów dom polski może być rozumiany bardzo różnie, i meble, i przestrzeń pojmowana zarówno jako to, co najbliżej, jak i to, co dalej, ale ciągle wokół nas. Bohaterowie wywiadów autorki książki to ludzie reprezentujący różne pokolenia. Są wśród nich i projektanci wnętrz, i projektanci mebli, porcelany lub szkła, i badacze obyczajów, i artyści. Wszystkich łączy świadomość tego, jak ważne jest miejsce, w którym przebywamy na co dzień, i jak istotne jest to, w jaki sposób planujemy obecność przedmiotów oraz jak postrzegamy rolę rzeczy wokół nas. Książkę tę można więc czytać jako opowieść o kompromisie świadomości pewnych trendów z własnymi upodobaniami, który w wielu przypadkach właśnie w mieszkaniach się realizuje. Publikacja ta to również bardzo interesująca refleksja na temat przemian zachodzących w postrzeganiu funkcjonalności i przydatności przedmiotów, w zaliczeniu do dóbr luksusowych, wreszcie w otwartości na zmianę i wymianę mebli oraz rzeczy współtworzących naszą przestrzeń. W pewnym sensie zbiór wywiadów Czyńskiej to również rodzaj historii dotyczącej tego, jak polityka kształtuje gusta, pragnienia i hierarchie, oraz jak powszechna dostępność dóbr nie zawsze wpływa na zwiększenie świadomości tego, że modne nie zawsze znaczy ładne, pasujące, wygodne i przyjazne. Innym fascynującym tematem jest zderzenie idei przedmiotu użytkowego z koncepcją przedmiotu będącego dziełem sztuki. Pytanie o to, czy rzeczy zaprojektowane dla produkcji przemysłowej, mogą łączyć piękno z przydatnością, pojawia się często. Ważnym elementem powracającym w wypowiedziach wielu wypowiadających się w książce osób jest również kwestia ducha miejsca i tego, że za ów niepowtarzalny klimat odpowiadają ludzie. To dzięki nim dana przestrzeń może wydać się atrakcyjna lub wręcz przeciwnie – odpychająca.

Małgorzata Czyńska, Dom polski. Meblościanka z pikasami, Wyd. Czarne, Wołowiec 2017.