Jak łatwo wpłynąć na bieg historii… (H. Sides, Ogar piekielny ściga mnie. Zamach na Martina Luthera Kinga i wielka obława na jego zabójcę)

Sides proponuje czytelnikom książkę będącą połączeniem reportażu historycznego i biograficznego z pokaźną dawką zaangażowania społecznego. Dużym atutem tej publikacji jest równoległe przedstawienie życiorysów ofiary i mordercy, Martina Luthera Kinga oraz Jamesa Earla Raya. Przecięcie się losów tych dwóch ludzi skutkuje morderstwem ideowego przywódcy, reprezentującego domagających się praw czarnoskórych, oraz spektakularną pogonią za zabójcą. Choć Sides rekonstruuje kolejne etapy prowadzące zabójcę do Memphis oraz te późniejsze, znaczące drogę jego ucieczki, to jednak ani na chwilę nie traci z oczu historiozoficznego kontekstu opisywanych wydarzeń. Akcentuje więc bardzo mocno znaczenie Martina Luthera Kinga, rolę, jaką odegrał w walce z rasizmem oraz w budzeniu świadomości czarnoskórych obywateli Ameryki, polityczny kontekst prowadzonych przez niego działań. Nie traci z oczu jego relacji ze współpracownikami i z rodziną oraz jego zdrad małżeńskich. Pisząc o przywódcy, pokazuje mężczyznę z krwi i kości – z jego słabościami, błędami, potknięciami i zmęczeniem. To bardzo ważny aspekt zaprezentowanej historii. Z kolei przyglądając się biografii mordercy Sides nie tylko skupia się na kwestiach rasowej nienawiści, ale również pisze znakomity, zbeletryzowany esej na temat roli przypadku w życiu wybitnych ludzi, całych grup społecznych oraz państw. To, że zamach się udał, zakrawa na cud. To, że tak łatwo zabójca opuścił miejsce zdarzenia, tym bardziej. Wiele zależało od obojętności obserwujących, zaskoczenia, nieumiejętności zachowania się w krytycznej sytuacji, powątpiewania we własne podejrzenia, wreszcie szczęścia towarzyszącego zbiegowi. Choć autor buduje swoją opowieść tak, by trzymać czytelnika w napięciu, jednocześnie nie pozostawia wątpliwości, że jego zamiarem jest napisanie historii uniwersalnej, politycznego moralitetu, tak można by nawet powiedzieć.

Hampton Sides, Ogar piekielny ściga mnie. Zamach na Martina Luthera Kinga i wielka obława na jego zabójcę, przeł. Tomasz Bieroń, Wyd. Czarne, Wołowiec 2017.