Koniec i początek (S. Nunez, Przyjaciel)

Znakomita powieść – erudycyjna, ale i niezwykle sugestywna w swojej prostocie, dotykająca spraw ważnych, ale i mocno zanurzona w codzienności, nieobojętna na zmianę wpisaną w uczucia, ale i świetnie akcentująca rolę procesu w budowaniu jakichkolwiek więzi, bardzo dobrze napisana. Pies nieprzypadkowo znajduje się na okładce. To właśnie osierocony dog arlekin będzie głównym bohaterem historii. Zwierzę stanie się w pewnym sensie problemem do rozwiązania, świadectwem istnienia człowieka, którego już nie ma, dowodem na przyjaźń, którą można wspominać, i starością, której trzeba doświadczyć i przeżyć po swojemu. Kobieta traci mężczyznę. To ona będzie tą drugą główną – ludzką – bohaterką. Byli przyjaciółmi, choć jednocześnie działo się między nimi coś, co niepokoiło kolejne kochanki i żony mężczyzny. Śmierć, z którą musi się zmierzyć kobieta, okazuje się zalążkiem nowego życia. Codzienność z psem zamienia się w ciągłe rozpamiętywanie tego, co należy do przeszłości, ale i jest pretekstem do przewartościowania własnej egzystencji. Żałoba musi więc odbyć się tak, by na pierwszym miejscu nie znalazły się śmierć i pożegnanie, ale życie i powitanie. Terapeutyczny wymiar międzygatunkowej przyjaźni ma swoje etapy. Do końca nie wiadomo, kto komu bardziej pomaga: czy kobieta wiernemu psu, czy pies wiernej przyjaciółce. Lektura obowiązkowa.

Sigrid Nunez, Przyjaciel, przeł. Dobromiła Jankowska, Wyd. Pauza, Warszawa 2019.