Powieść Dominiki Buczak można z powodzeniem czytać równolegle z „Domem Małgorzaty” Ewy Kujawskiej. Jednak choć porównanie pokazałoby wspólnotę losów, w obu przypadkach mamy do czynienia z oryginalnym, zakorzenionym w rzeczywistości i opartym w dużej mierze na milczeniu i niedopowiedzeniu świadectwie skomplikowanych losów ludzkich. W centrum obu opowieści jest dom oraz relacje między dwiema kobietami – Niemką, która niebawem opuści to miejsce i porzuci swój dawny świat, oraz Polką, która właśnie rozpoczyna nowe życie, ale scenografią dla nowego będzie cudza kuchnia, cudze naczynia i cudze meble. U Kujawskiej bohaterkami są Małgorzata i Hildegard, u Buczak Dorota i Eve. „Całe piękno świata” to bardzo udany portret nieoczywistej codzienności. Autorka unika sensacyjności, egzaltacji i sentymentalizmu. Operuje przede wszystkim wyciszeniem, szacunkiem dla cudzego wycofania, bazuje w swojej opowieści na szczególe, rzeczach drobnych i pozornie nieistotnych, ale kształtujących pamięć. Dorota ze Stachem przybywają ze Wschodu, skuszeni informacją o czekających na Polaków poniemieckich dobrach. Tymczasem okazuje się, że niemiecka rodzina tak szybko nie wyjedzie i przez pewien czas będą mieszkać razem. Na tyle długo, by okazać sobie niechęć i by oduczyć się nienawiści, by przyzwyczaić się do siebie i by znaleźć porozumienie, by odkryć, że nici współodczuwania, a te będą szczególnie ważne, są w stanie zszyć to, co obce i pozornie nie do połączenia. Szczególnie ciekawe rozrysowane są międzyludzkie więzi – wsparcie, zdrada, żal, cierpienie, wiara w czyjeś dobre chęci, dojrzewanie do odkrycia, kim się jest naprawdę, pogodzenie się ze stratą. Autorka unika oczywistych rozpoznań. Widać to zwłaszcza w kontekście pamięci ciała i tego, co ciało może zaoferować w przypadku potrzeby uciszenia strachu i niepewności. Ważnym kontekstem będzie umiejętność stwarzania własnego świata. Ta będzie się materializować głównie w haftowaniu, którego umiejętnością Dorota podzieli się z córką Eve. Warto!
Dominika Buczak, Całe piękno świata, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz