Powieść
Merciera to z jednej strony bardzo udana historia o tym, co z życiem
konkretnego człowieka może zrobić literatura, z drugiej fascynujący portret
poszukiwań, których celem tylko pozornie jest poznanie biografii tego, kto
wcześniej uwiódł słowem i otworzył na nowe egzystencjalne doświadczenia. Główny
bohater, Raimund Gregorius, jest znawcą języków klasycznych. Pracuje jako nauczyciel.
Jego wiedza budzi podziw zarówno uczniów, jak i współpracowników. Codzienność
mężczyzny opiera się na powtarzalności i przewidywalności. Kiedy więc pewnego
dnia spotyka tajemniczą Portugalkę, wprowadzającą na chwilę zamieszanie w jego
życie, decyduje się na krok zaskakujący. Szaleńczy nawet. Gregorius kupuje
książkę Amadeu Prado, zaczyna uczyć się portugalskiego i wyjeżdża do
Portugalii. Nie chodzi wcale o szukanie śladów wspomnianej kobiety, raczej o
poczucie, że właśnie ta podróż może przynieść odpowiedzi na ważne, choć nie do
końca wypowiedziane, pytania. Gregorius porzuca wszystko, co wcześniej go
określało. Na biurku w szkole zostawia książki, z których codziennie korzysta,
zamyka swoje mieszkanie, nikomu nie mówi, po co i gdzie wyjeżdża. Portugalia to
dla niego rodzaj objawienia. Wciela się bowiem – początkowo nieporadnie, z
czasem coraz bardziej skutecznie – w prywatnego detektywa. Zaczyna kroczyć
śladami Amadeu Prado. Życie mężczyzny staje się dla niego czymś w rodzaju
drogowskazu, tajemnicy, jaką należy rozwikłać, wyzwania, z którym trzeba się
zmierzyć. Między Gregoriusem a Prado rodzi się symboliczna więź. Raptem okazuje
się, że bohater zdobywa więcej informacji o życiu Amadeu, niż mają jego
najbliżsi. Łączy fakty, których wcześniej ze sobą nie zestawiano, rozmawia z
tymi, którzy mieli wpływ na jego życie, poznaje sekrety życia prywatnego, ale i
egzystowania w cieniu dyktatury Salazara. Odkrywanie biografii Prado jest w tym
przypadku poszukiwaniem sensu własnego życia. Niepostrzeżenie oba życiorysy
zlewają się w jedno. Gregorius utożsamia się z Amadeu. Książka Prado staje się
dla niego rodzajem Biblii. Dzięki niej bohater zaczyna czuć, że żyje, ale i
odczuwa lęk przed śmiercią. Poszukiwania związane z Amadeu zamieniają się w
rodzaj zobowiązania wobec przeszłości i teraźniejszości jednocześnie.
Pascal
Mercier, Nocny pociąg do Lizbony, przeł. Magdalena Jatowska, Wyd. Noir Sur
Blanc, Warszawa 2015.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz