Patrzeć w przyszłość, nie tracąc z oczu przeszłości (U. Eco, Na ramionach olbrzymów)

„Na ramionach olbrzymów” to książka, na którą składają się wykłady wygłoszone przez Umberto Eco na festiwalu La Milanesiana w latach 2001-2015. Fakt ten zostaje zaakcentowany w podtytule, natomiast hasła przewodnie poszczególnych wystąpień koncentrują się na sprawach ważnych, by nie powiedzieć kluczowych, jeśli weźmiemy pod uwagę refleksję uwzględniającą dużo więcej niż tylko teraźniejszość. Umberto Eco próbuje więc opowiedzieć o estetyce i etyce, o sacrum i profanum, o zaangażowaniu i fanatyzmie, o energii, która może zmieniać świata i która gotowa jest również przemianę i rozwój zatrzymywać. W centrum każdej z tych opowieści jest człowiek. Nie bez powodu w tytułowym, otwierającym tom, eseju pojawia się metafora karłów i olbrzymów oraz kwestia pokoleniowej zmiany, konfliktu pokoleń, symbolicznego gestu ojcobójstwa oraz (nie)możliwego międzypokoleniowego porozumienia. Uważny czytelnik po lekturze tej książki pozostanie pod wrażeniem erudycyjności autora oraz wielowątkowości jego rozważań. To, co wydaje się szczególne i co pokazuje otwartość intelektualną Eco, to akcentowana w wielu miejscach świadomość konieczności przewartościowania tego wszystkiego, co dotychczas wydawało się sprawdzone i powtarzalne. Nowe technologie i współczesność generuje taki poziom rozwoju i intensywności bodźców, że dotychczasowe doskonale działające reguły gry okazują się nieskuteczne i mobilizują do wypracowania nowych zachowań i nowych podstaw komunikacyjnego porozumienia.

Umberto Eco, Na ramionach olbrzymów. Wykłady na festiwalu La Milanesiana w latach 2001-2015, przeł. Krzysztof Żaboklicki, Wyd. Noir Sur Blanc, Warszawa 2019.