Równoległa lektura książek poświęconych Domowi Towarowemu Bracia Jabłkowscy i Domowi Mody Bogusław Herse to nie tylko fascynująca podróż w czasie, ale również arcyciekawa opowieść o przemianach zachodzących w modzie, w obyczajach, w kulturze miejskiej i w kulturze codzienności. W obu przypadkach ważną rolę odgrywają zdjęcia oraz ryciny, dzięki którym poznajemy ówczesny styl oraz sposób postrzegania tego, co piękne, eleganckie, luksusowe, wygodne lub reprezentacyjne. Niebanalne okazują się zupełnie odmienne sposoby opowiadania o miejscu zaakcentowanym w tytule. Historia Domu Towarowego Braci Jabłkowskich, a właściwie losy, bo podmiotowy charakter postrzegania tej przestrzeni widać i wydaje się on zrozumiały, przedstawiona jest za pomocą wypisów z tekstów źródłowych. Są wśród nich fragmenty artykułów prasowych, wspomnień, urzędniczych decyzji czy wypowiedzi publicznych. To, co pozornie wydaje się dość karkołomnym pomysłem, w efekcie wypada znakomicie. Ów wielogłos odsłania bowiem przed czytelnikiem i klimat epoki, i realia polityczne, i zwyczaje mieszkańców stolicy. Warto poznawanie tej publikacji uzupełnić na przykład o lekturę reportażu Cezarego Łazarewicza, obie książki ciekawie współbrzmią, odsłaniając mit miejsca i jego stopniowy upadek.
Książka Agnieszki Dąbrowskiej jest podzielona na trzy części. W pierwszej autorka dokonuje obszernego przedstawienia rynku mody z końca XIX wieku i początku XX wieku. Dzięki temu reguły rządzące Domem Mody Bogusław Herse stają się bardziej zrozumiałe. To właśnie funkcjonowaniu tego luksusowego miejsca poświęcony jest rozdział drugi. Dowiadujemy się w nim nie tylko o konkretnym wcieleniu tego, co uznawano wówczas za towar ekskluzywny, ale i mamy okazję dowiedzieć się o kulturowym zakorzenieniu wielu projektów (np. nazwy sukien inspirowane mitologią albo literaturą). Szczególnie interesujące jest skupienie się na szczególe, czytamy bowiem i o materiałach, i o grafice, i o opakowaniach. Trzecia część to przyjrzenie się obiektom zachowanym w Muzeum Warszawy i pochodzącym z prezentowanego w publikacji miejsca. Obie książki są przepięknie wydane (do okładki tomu firmowanego przez muzeum dodano nawet firmową metkę Domu Mody Bogusław Herse) i bogato ilustrowane, można więc je traktować także jako album i podziwiać fotografie i rysunki dokumentujące opisywany czas i przemiany zachodzące w modzie.
Firma. Bracia Jabłkowscy 1883-2021, wybór: Adam Safaryjski, Wyd. Ośrodek Karta, Warszawa 2021; Agnieszka Dąbrowska, Herse. Warszawski Dom Mody, Wyd. Muzeum Warszawy, Warszawa 2021.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz