Codzienność przeanalizowana (M. Tabaczyński, Pokolenie wyżu depresyjnego)

„Frywolnie smutna książka” – to określenie z okładki, która zwraca uwagę. Przewrotne określenie, bo i przewrotna to publikacja. Już tytuł pozwala na podwójne – ironiczne i całkiem serio – odczytanie. Michał Tabaczyński, na szczęście, unika patosu, epatowania smutkiem i próby diagnozowania pokolenia. Pewna cecha charakterystyczna, zaakcentowana we wspomnianym tytule, staje się obiektem eseistycznej refleksji utrzymanej w erudycyjnym, ironicznym oraz socjologicznie i kulturoznawczo celnym tonie. Kilkanaście godzin z życia, czyli wiwisekcja codzienności, układa się nie tylko w ciąg powtarzalnych wydarzeń, ale i ciąg skojarzeń lekturowych, dla których to, co pozornie nieistotne, urasta do rangi czegoś bardzo ważnego. Autor znakomicie łączy perspektywę autobiograficzną z perspektywą twórcy, który dostrzega więcej, czasami mocniej przeżywa, zdarza się, że znajduje porozumienie tekstowe z innymi odczuwającymi podobnie. W pewnym więc sensie mamy do czynienia ze świadomie, bo twórczo zaplanowanymi zapiskami i z notatnikiem niebanalnych lektur jednocześnie. Analiza depresyjności zwykłej codzienności zamienia się w analizę depresyjności jako tematu literatury. Ta metaświadomość i to metaprzeżywanie rodzi ciekawy efekt stylistyczny. Esej Tabaczyńskiego momentami bardzo bliski jest prozie, a w fakcie wytwarzania wielu dodatkowych znaczeń pozwala na intrygujące dostrzeżenie związku między tym, co indywidualne, a tym, co polifoniczne. Intrygująco zaplanowane są również tytuły poszczególnych rozdziałów, układające się w oddzielną opowieść, rozszerzoną i rezonującą jeszcze innymi znaczeniami w tekście właściwym. Warto.

Michał Tabaczyński, Pokolenie wyżu depresyjnego, Wyd. korporacja ha!art, Kraków 2019.