Książka Molly Jong-Fast z pewnością zainteresuje osoby, które dobrze znają twórczość Eriki Jong. Tak naprawdę bowiem właśnie poprzez odniesienia do recepcji twórczości Jong, refleksje dotyczące sławy i kontrowersji, a także wnioski związane z przemianami zachodzącymi w postrzeganiu twórcy jako takiego publikacja ta jest interesująca. Literacko opowieść Molly Jong-Fast jest dość mizerna. Trudno także zachwycić się głębią czynionych na kartach książki spostrzeżeń. Nie ulega jednak wątpliwości, że stanowi interesujące i ważne uzupełnienie biografii Eriki Jong, uchodzącej za sprawą powieści „Strach przed lataniem” za ikonę feminizmu. Autorka wspomnień jest córką pisarki i dziennikarką. Umocowanie autobiograficzne w środowisku ikon literatury amerykańskiej ma w tym przypadku kluczowe znaczenie. Dziadkiem autorki ze strony ojca był Howard Fast, autor sfilmowanego przez Stanleya Kubricka „Spartakusa”. Wątek wielkiej rozpoznawalności, kultowości i późniejszego odejścia w niepamięć jest zresztą jednym z ciekawszych motywów poruszonych z książce. Molly Jong-Fast mówi wprost, że zarówno matka, jak i dziadek, nie umieli poradzić sobie z utratą pozycji w świecie literackim, z koniecznością usunięcia się na margines, z niewidocznością. To przejście od sławy do nieistnienia okazuje się czymś o charakterze formacyjnym, jeśli weźmiemy pod uwagę nową tożsamość, tę kształtowaną ponownie w wieku mocno dojrzałym. Potencjalnie można by ten motyw powiązać z utratą pamięci. To kolejny ważny problem organizujący opowieść. Córka opowiada o matce, która cierpi na demencję. W pewnym więc sensie staje się jej głosem, przejmuje jej dominującą pozycję, odsłania swoją historię, a więc losy dziecka żyjącego w cieniu sławnej i chętnie wywołującej skandale matki. Trzeci ważny temat to nałogi potraktowane i jako ucieczka, i jako próba zaprzeczenia własnej nieistotności, i jako bezradność wobec własnej nadobecności w przestrzeni publicznej. Powtórzę więc: jako świadectwo autobiograficzne interesujące, literacko niekoniecznie.
Molly Jong-Fast, Jak stracić matkę. Opowieść o Erice Jong i strachu przed lataniem, przeł. Elżbieta Janota, Wyd. Relacja, Warszawa 2025.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz