Życie z kotem na co dzień (A. Zawadzka-Glinka, Zamieszka(ł) ze mną kot; L. Agustí, Historia pewnego kota)

 

Dwie książki o kotach – miejscami bardzo podobne, rozmawiające ze sobą, prowadzące dialog potwierdzający rodzenie się wspólnoty kociarzy, miejscami różne, udowadniające pozornie oczywistą prawdę, że i każdy człowiek, i każdy kot to inna osobowość. W obu przypadkach ważną rolę odgrywają wiedza i porady dotyczące wychowania kocich domowników. I Zawadzka-Glinka, i Agustí snują opowieść obejmującą różne etapy życia zwierząt – od maleńkości przez dojrzałość po starość i umieranie. Perspektywa tej pierwszej to profesjonalne porady oparte na doświadczeniu behawiorystki. Ta druga obudowuje swoją prywatną historię życia z kotem ciekawostkami i informacjami dotyczącymi obecności kotów w sztuce. Warto zwrócić uwagę na tytuły obu książek. Zasygnalizowanie potencjalności poprzez zaakcentowanie relacji między czymś, co dopiero się wydarzy, a czymś, co już się dokonało, świetnie pokazuje to, co jest ważne w opowieści Zawadzkiej-Glinki, a mianowicie odpowiedzialność za życie zwierzęcia, traktowanie kota jako podmiotu i konieczność uważnego wsłuchiwania się w kocie potrzeby. Nie wystarczy więc chcieć mieć kota, zdaje się sugerować autorka, trzeba nauczyć się żyć i porozumiewać się z kotem. Z kolei „pewien kot” pojawiający się w tytule książki Agustí to próba połączenia opowieści prywatnej, autobiograficznej z uniwersalną, o charakterze poradnikowym.

Obie książki zostały pięknie wydane. Oprócz profesjonalnie i atrakcyjnie przedstawionego wywodu na temat dbałości o dobre życie ze zwierzęciem, „Zamieszka(ł) ze mną kot” jest także albumem prac Ewy Mańkowskiej. Intrygujące, nieco mroczne obrazy, przedstawiające czarne koty, eksponują szczegół wyłaniający się z tła – zarys głowy, język, pazur, sierść, opuszki czy oczy. Z kolei Agustí ilustruje swoją książkę w komiksowy sposób. Za pomocą rysunku opowiada o swoim dzieciństwie, o pracach artystów, o emocjach (czarne tło po śmierci kota) czy o swoich zwierzęcych ulubieńcach. Na okładce publikacji znajdziemy gatunkowe określenie „esej graficzny” – i, co ciekawe, dałoby się to pojęcie obronić w kontekście tego, co proponuje hiszpańska autorka. Najważniejsze i kluczowe w przypadku obu przywoływanych tutaj książek sprowadza się do faktu humanistycznego, osobowego i podmiotowego traktowania kotów oraz do atrakcyjnej, kompetentnej, pozbawionej banalizowania narracji, dzięki której rozumiemy, że kot to „ktoś, a nie coś”.

 

Aleksandra Zawadzka-Glinka, Zamiesza(ł) ze mną kot, Wyd. EMG, Kraków 2022; Laura Agustí, Historia pewnego kota, przeł. Urszula Żebrowska-Kacprzak, Wyd. Albatros, Warszawa 2022.