Volckmer tylko pozornie rozgrywa swoją opowieść za pomocą słów. Z czasem przekonujemy się, że wiele dzieje się w niewypowiedzianym i przemilczanym. Mamy do czynienia z fascynującym monologiem. Momentami dostrzegamy w tych następujących po sobie opowieściach wielki pokaz talentu oratorskiego, w innych chwilach odsłania się przed nami zagubienie i nieco chaotyczne poszukiwanie siebie, w jeszcze innych uderza nas obsesyjne wracanie do niemieckości i Holocaustu. Ta ostatnia kwestia pojawia się jakby mimochodem i w zaskakujących konfiguracjach. Staje się częścią anegdotycznych historii ujawniających i uwięzienie Niemców w winie, i stereotypowe traktowanie Niemców przez przedstawicieli innej narodowości. Będzie częścią absurdalnych skojarzeń. Udowodni brak ograniczeń w świecie wyobraźni. Wysokie miesza się tutaj z niskim. Widać to szczególnie wyraźnie w zderzeniu wspomnianych wątków historycznych z brawurowo odsłanianymi wspomnieniami z niekonwencjonalnego życia erotycznego. Odsłanianie siebie – świadome, przypadkowe, zabawne, rozpaczliwe, ironiczne – będzie motywem, wokół którego skupi się monolog. Czyj monolog? To do końca nie będzie jasne, zwłaszcza że sytuacja pobytu u lekarza lokuje nasze myślenie o postaci mówiącej w dość konkretnych kontekstach. Te jednak szybko staną się dalekie od jednoznacznych skojarzeń, bo nieoczywistość, nieokreśloność i niezdefiniowanie do końca to będą znaki rozpoznawcze osoby, która zdominuje nas swoją historią. Ostatecznie okaże się jednak, że być może najmniej ważne było to wszystko, co usłyszeliśmy, a istotne jest tylko to, co zostaje nam ujawnione na końcowych stronach powieści. Wówczas zmierzymy się z kwestią winy i kary, obojętności i obowiązku, patrzenia i działania. Etyczne uwikłanie z przeszłości stanie się ważną sprawą w teraźniejszości, bo pamięć, jeśli się o czymś już wie, nie pozwala tak po prostu odwrócić się i iść do przodu. Bardzo ciekawe.
Katharina Volckmer, Wizyta, przeł. Agnieszka Walulik, Wyd. Pauza, Warszawa 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz