Odkrywanie samotności (K. Tubylewicz, Samotny jak Szwed? O ludziach Północy, którzy lubią bywać sami, zdjęcia: D. Tubylewicz)

 

Książka Katarzyny Tubylewicz to nie tylko zbiór wartych uwagi rozmów o samotności, ale i bardzo ciekawa publikacja pod względem gatunkowym. Mamy bowiem do czynienia z podróżą w towarzystwie syna, fotografa. Dla wyprawy tej kluczowym porządkującym pojęciem jest samotność. To ona jest tematem rozmów autorki i to ją fotografuje Daniel Tubylewicz. W tym wspólnym artystycznym projekcie wyeksponowana zostaje rzecz niezwykle ważna, a mianowicie możliwość bycia razem i jednocześnie doświadczanie samotności, dzięki której prawdopodobne jest spotkanie z człowiekiem, z miejscem, z ważną refleksją o świecie. Działanie twórcze staje się więc byciem samemu, ale zarazem stawaniem się dla innych. Rozmowy o samotności i zdjęcia obrazujące samotność będą przecież służyć spotkaniu z czytelnikami. Warto zaznaczyć, że fotografie Daniela Tubylewicza nie są dodatkiem i uzupełnieniem. Należy je traktować jako równoprawną część tego dwugłosu. Zachwycają, są przemyślane, dobrze korespondują z tekstem. Książka ta to nie tylko zapis wspomnianej podróży oraz zbiór przeprowadzonych rozmów. To również świadectwo procesu stawania się – temu służą fragmentarycznie przedstawione zapiski z wyprawy, relacje z przygotowania do rozmów, informowanie o czasie. W efekcie myślenie o samotności poprzetykane jest spotykaniem się. Docenić trzeba partnerski charakter prezentowanych dialogów i doskonałe przygotowanie Katarzyny Tubylewicz. Bardzo ciekawy i dobrze zaplanowany jest dobór rozmówców. Mamy tu do czynienia z tymi, którzy z jakimś rodzajem samotności muszą się pogodzić, z tymi, którzy wybierają samotność, z tymi, którzy są nią zaskakiwani i z tymi, którzy towarzyszą innym w doświadczaniu samotności. To, co najważniejsze, i chyba kluczowe w opowieściach bohaterów książki, to zwrócenie uwagi na zwyczajność i procesualność tego stanu oraz zaakcentowanie wynikającej z samotności wagi spotkania z samym sobą. Szwedzka samotność okazuje się też rodzajem deklaracji wolności i potrzeby uważności dla świata, którego jesteśmy częścią. Warto.

 

Katarzyna Tubylewicz, Samotny jak Szwed? O ludziach Północy, którzy lubią bywać sami, zdjęcia: Daniel Tubylewicz, Wyd. Wielka Litera, Warszawa 2020.