Hitler i kobiety (P. Roland, Nazistki)

Dla tych, którzy interesują się rolą, jaką odegrały we wcielaniu w życie ideologii Hitlera, pozycja ta nie powinna być niczym zaskakującym. Roland proponuje bowiem czytelnikom publikację o zdecydowanie popularyzatorskim charakterze. Owszem, znajdziemy tutaj wiele informacji, trudno jednak mówić o pogłębionych charakterologicznie portretach bohaterek czy bogatych w konteksty refleksjach na temat mrocznej wersji her-story. Tytuł książki może być zresztą mylący. Sugeruje, że będziemy mieć do czynienia z różnymi wersjami nazistek. Tymczasem Roland stara się raczej sportretować fenomen niemieckiej kobiety żyjącej w cieniu Hitlera. Dominują tu faktycznie krótkie szkice biograficzne nazistek, ale autor wspomina również o tych Niemkach, które zdecydowały się przeciwstawić się faszyzmowi. Opowiada więc na przykład o bohaterkach książki „Aimee & Jaguar” Eriki Fisher czy o Sophie Scholl. Pojawienie się rozdziału poświęconego oporowi niemieckich kobiet wydaje się dyskusyjne w kontekście jednoznacznie stygmatyzującego tytułu. Roland proponuje, tak można chyba powiedzieć, rodzaj zbeletryzowanego leksykonu na temat różnych odsłon kobiecości w hitlerowskich Niemczech. Mamy więc i opowieść o zwykłych kobietach, zapatrzonych w Führera i gotowych poświęcić dla niego wszystko. Mamy złudzenie towarzyszące kobietom, aktywnie działającym w imię nazizmu, że są szanowane i że liczą się na równi z mężczyznami. Zważywszy na poglądy Hitlera dotyczące roli kobiety była to wiara mocno kuriozalna. Mamy portrety żon najważniejszych nazistów oraz sugestie dotyczące ich świadomości na temat tego, co dzieje się w państwie. Mamy artystki i strażniczki obozowe. Choć książka Rolanda jest ciekawa, szkoda, że autor nie zdecydował się na obszerniejsze opisanie problemu. Być może musiałby wówczas zrezygnować z popularyzatorskiego charakteru publikacji, ale sama opowieść tylko by na tym zyskała.

Paul Roland, Nazistki. Okrutne – wyrachowane – uległe, przeł. Marcin Sieduszewski, Wyd. Świat Książki, Warszawa 2016.