Dzisiaj, które staje się wczoraj (P. Soukupová, Najlepiej dla wszystkich)

Petra Soukupová jak zwykle w formie! Wielkim atutem pisarstwa czeskiej autorki jest umiejętność opowiadania o zwyczajności i codzienności w taki sposób, iż odkrywamy, że rzeczy ważne, trudne, tragiczne dzieją się czasami przypadkiem, zaledwie mimochodem, bez fajerwerków i szczególnych przygotowań. Łatwo więc przeoczyć sytuacje, rozmowy, chwile z kręgu tych najistotniejszych, o znaczeniu formacyjnym, z perspektywy czasu traktowanych jako niezapomniane. Pisarce udaje się zbudować pełną napięcia relację między przedstawicielami trzech pokoleń. Mamy więc mieszkającą na prowincji Evę, która jest matką Hany i babcią Viktora. Kobieta jest w wiecznym konflikcie z córką i nie akceptuje jej życiowych wyborów. Hana nie lubi przyjeżdżać do matki. Jest aktorką, samotnie wychowuje syna, mieszka w Pradze. Nie chce być córką, bo rola ta jej uwiera, nie umie też być matką, bo zbyt często ma poczucie, że popełnia błędy. Pewnego dnia, kiedy Viktor za bardzo nabroi, Hana podejmie niełatwą decyzję. Postanowi, że syn zmieni szkołę i zamieszka u babki. To nie kapitulacja, to tylko rozsądek – zdaje się mówić sobie Hana. To nie zwycięstwo, tylko próba pomocy – prawdopodobnie w myślach zapewnia Eva. Viktor natomiast czuje się zagubiony. Autorka świetnie rozgrywa opozycje, które mają tutaj miejsce – zderzenie miasta i wsi, szybkiego rytmu Pragi i powolnego trybu życia prowincji, wyciszenia stopniowo ogarniającego Viktora i chaosu, który nie przestaje dominować w rzeczywistości praskiej. Nachodzenie na siebie tych nieprzystawalnych przestrzeni rodzi smutek. Hana wplącze się w relację, która wiele namiesza nie tylko w jej życiu. Eva odkryje, że nie umie być sobą, jeśli nie jest już u siebie. A Viktor uświadomi sobie, że to, co najważniejsze i najcenniejsze, było tylko na chwilę i szybko stało się prawie nierealne. Bardzo dobre.

Petra Soukupová, Najlepiej dla wszystkich, przeł. Julia Różewicz, Wyd. Afera, Wrocław 2019.