Lepszy świat (D. Malesa, Ameryka.pl Opowieści o Polakach w USA)

Książkę Doroty Malesy można z powodzeniem czytać jako rodzaj niezamierzonego, choć spójnego dialogu z „Angolami” Ewy Winnickiej. Te dwie publikacje reportażowe bardzo ciekawie ze sobą korespondują zarówno na poziomie uprawianego gatunku, jak i sposobu portretowania tych, którzy wybrali życie na obczyźnie. Choć Malesa portretuje Polaków w Stanach Zjednoczonych, a Winnicka w Wielkiej Brytanii, to jednak biograficzne portrety bohaterów układają się w wielogłos odsłaniający specyfikę współczesnej emigracji (nie ma już ona tak ostatecznego charakteru jak niegdyś), klasowość społeczeństwa, którego przybysze chcą stać się częścią, czy brak świadomości własnej pozycji w sytuacji, gdy pojawia się wyższościowe myślenie o innych imigrantach. Dużym atutem zbioru reportaży Malesy jest próba pokazania niejednoznacznego portretu Polaków oraz podważenie istnienia jednorodnego zbioru nazywanego Polonią. W efekcie okazuje się, że spełniony amerykański sen bywa podobnym złudzeniem wtedy, kiedy jest się w ojczyźnie, i wtedy, gdy ma się okazję go realizować podczas pobytu w Stanach. Opowiadanie o Polakach w Ameryce to jednocześnie ciekawie współistniejący dwugłos – z jednej strony dowiadujemy się dużo o Polce jako micie i wyobrażeniu porzuconej rzeczywistości, z drugiej odsłania się przed czytelnikiem taki obraz emigracji, który nie czyni tęsknoty za ojczyzną podstawowym punktem odniesienia. Malesa przewrotnie więc zmusza czytelnika do uświadomienia sobie tego, że na to, jaka będzie jego emigracja, każdy zapracowuje indywidualnie i na własnych zasadach.

Dorota Malesa, Ameryka.pl Opowieści o Polakach w USA, Wyd. Znak, Kraków 2019.