Przestrzeń niczyja? (B.I. Koerner, Niebo jest nasze)

Książka Koernera to dowód na to, że reportaż bywa również znakomitą i trzymającą w napięciu opowieścią sensacyjną i przygodową. Autor łączy to, co uniwersalne, a więc opis praktyk typowych dla lat 60. i 70. XX wieku, z tym, co szczegółowe, a więc z losami ludzi, którzy decydowali się na porwanie samolotu. Z jednej strony mamy więc tutaj do czynienia z fascynującą historią tego etapu lotnictwa pasażerskiego, w którym przechwytywanie kolejnych lotów było czymś niemalże zwyczajnym, z drugiej Koerner z dużą wrażliwością odtwarza niebezpieczne lawirowanie między akceptacją dla awanturniczości porywaczy, tolerancją osób decyzyjnych dla owych nieprzewidzianych wydarzeń i przekonaniem, że nadmierna kontrola odstraszy tych, którzy korzystają z lotów. Zarówno liczba ówczesnych porwań, jak i uznanie ich istnienia za coś normalnego, z dzisiejszej perspektywy wydają się czymś nieprawdopodobnym. Koerner faktycznie rekonstruuje klimat pewnej epoki oraz obyczaje współcześnie nie do zaakceptowania. Dzięki temu udaje mu się uchwycić nie tylko pewien szczególny, niepowtarzalny czas, ale również pokazać przemijanie naiwności, zaufania do człowieka oraz pewnego rodzaju beztroski wpisanej w oddawanie swojego życia pod opiekę kogoś mało odpowiedzialnego. Loty opisywane w książce stają się wyzwaniem zarówno w kontekście nowej formy podróżowania dostępnej dla coraz większej grupy ludzi, jak i pod względem możliwości wpisanych w poruszanie się samolotem. To ostatnie nie tylko uwodzi porywaczy, ale i daje im złudzenie pewności ucieczki tam, gdzie nikt nich nie dosięgnie. Choć Koerner skupia się przede wszystkim na losach słynnej pary porywaczy, Rogera Holdera i Cathy Kerkow, to jednak nie traci z oczu innych buntowników, także tych mniej spektakularnych i bardziej pechowych. Interesujący okazuje się na przykład wątek uciekania Amerykanów na Kubę i tego, w jaki sposób owych nietypowych gości traktował Fidel Castro. Warto.

Brendan I. Koerner, Niebo jest nasze. Miłość i terror w złotym wieku piractwa powietrznego, przeł. Barbara Gadomska, Wyd. Czarne, Wołowiec 2017.