Portret Czelabińska (A. Garrels, W kraju Putina. Życie w prawdziwej Rosji)

Anne Garrels proponuje czytelnikom reporterski portret Rosji zaplanowany w konkretny, przemyślany sposób. Amerykańska reporterka zainteresowana jest opowieścią o kraju pisaną nie z perspektywy centrum, lecz miejsca, które znajduje się na uboczu. Jest przekonana, że obraz społeczeństwa na prowincji jest inny. Ludzie mieszkający poza centrum funkcjonują odmiennym rytmie przemian, pewne sytuacje, które determinują społeczeństwo w Moskwie, na prowincji oddziałują dużo mniej intensywnie. Wybranie Czelabińska jako przedmiotu badań skutkuje częstymi odwiedzinami miasta oraz uważnym obserwowaniem tego, w jaki sposób komunizm pozornie odchodzi w niepamięć, tak naprawdę w dużej mierze umacniając się i zyskując nowe, zaskakujące oblicze. Nie bez powodu autorka używa określenia „kraj Putina” oraz „prawdziwa Rosja”. Garrels doskonale wie, że w interesującym ją kraju zderzyć się można ze straszliwymi dysproporcjami. To, na co natkniemy się w Moskwie, to raczej wyjątek, a nie reguła. Prowincja zmienia się bardzo powoli, jest odporna na reguły demokracji, często żyje wspomnieniem dawnej, rzekomo lepszej rzeczywistości. Mit Związku Radzieckiego jako ciągle żywy punkt odniesienia zostaje tutaj zaakcentowany. Odwołuje się do niego i Putin, dla którego mocarstwowa narracja jest kluczowa dla budowania własnego wizerunku, i zwykli ludzie, którzy wcale nie tak chętnie przyjmują zmiany lub tych zmian wyczekują. Autorka próbuje pokazać różne odsłony rzeczywistości rosyjskiej, nie tracąc jednocześnie z oczu przywódcy kraju. W kolejnych prezentowanych przez Garrels obrazach szczególnie uderza ślepa wiara w Putina, wybaczanie, a raczej niedostrzeganie jego błędów, oraz ufanie w to, że tylko on jest w stanie stać na straży rosyjskiej siły.

Anne Garrels, W kraju Putina. Życie w prawdziwej Rosji, przeł. Maria Moskal, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.