Siła obrazu (Zapiski żołnierza. Życie poilus opowiedziane dzieciom przez Renefera, oprac. G. Thierry)

Ta niepozorna książeczka zawiera w sobie wiele treści. Po pierwsze, mamy do czynienia z fascynującym świadectwem wojennym, będącym próbą opowiedzenia koszmaru wojny dziecku tak, aby go nie przestraszyć. Po drugie, delikatność ojca relacjonującego córce swoją codzienność z walk podczas I wojny światowej, odsłania nie tylko rodzicielską miłość, ale i wyjątkowy talent pedagogiczny. Po trzecie, rysunki, które stanowią główną część tej arcyciekawej opowieści, to świetne uchwycenie zwyczajności, delikatne zasugerowanie dramatu, wreszcie próba zapamiętania tego, co jest doświadczeniem autora. Te trzy elementy wydają się najistotniejsze. Reprint oryginalnych „Zapisków żołnierza” znakomicie oddaje klimat samotności walczących, rodzącej się między nimi wspólnoty, czyhających na nich niebezpieczeństw, wreszcie wielu tragedii, z którymi mają do czynienia (przykładem może być wzmianka o człowieku opuszczającym swój spalony dom). Rysunki Renefera także dzisiaj robią wrażenie. Widać, że artysta miał talent do obserwacji, umiał uchwycić atmosferę chwili, bardzo dobrze dokumentował rzeczywistość, której stał się częścią. Równie ciekawe okazują się dalsze materiały zamieszczone w książce. Dowiadujemy się na przykład trochę o losach adresatki tych wzruszających listów, a także możemy zapoznać się z materiałami na temat wojennych losów artysty oraz jego twórczości. Teksty te również zostają wzbogacone reprodukcjami prac Renefera. To bardzo ciekawy, niebanalny, niekomercyjny projekt. Potrzebny, bo zaspokajający czytelniczą potrzebę rzeczy ładnych (książka jest pięknie wydana) i opowieści ważnych (opowiedziana historia zapada w pamięć).

Zapiski żołnierza. Życie poilus opowiedziane dzieciom przez Renefera, oprac. Gabrielle Thierry, przeł. Gabriela Hałat, Wyd. Claroscuro, Warszawa 2015.