Książka poświęcona szpitalowi psychiatrycznemu w Broadmoor to bardzo ciekawy reportaż łączący z jednej strony opowieść o zmieniającej się kulturze izolacji tych, których uznaje się za najbardziej niebezpiecznych, z drugiej historia miejsca naznaczonego złem wygenerowanym przez umieszczonych tam ludzi, budzącego lęk wśród okolicznych mieszkańców i wpisującego się w długą tradycję mrocznych budowli przeznaczonych do trzymania groźnych więźniów w odosobnieniu. Choć w podtytule pojawia się określenie „najsłynniejszy”, warto zaznaczyć, że autorzy unikają przyjmowania perspektywy prowadzącej do egzotyzacji opisywanego szpitala i akcentowania czynników sprzyjających budowaniu popkulturowego mitu. To bardzo ważne, że tak właśnie jest, bo dzięki temu praca Leviego i French nie staje się częścią praktyk prowadzących do uatrakcyjnienia postaci psychopaty w kulturze popularnej. Autorzy próbują przyjrzeć się portretowanemu miejscu możliwie wieloaspektowo. Nie tracą z oczu więźniów i zabezpieczeń prowadzących do minimalizacji ewentualnego zagrożenia, ale równie mocno interesują ich na przykład pracownicy szpitala, którzy często obejmują określone funkcje jako przedstawiciele kolejnych pokoleń w rodzinie. To, tak to ujmijmy, przekazywanie sobie pałeczki prowadzi do większego poczucia bezpieczeństwa, przyzwyczajenia i niemalże zadomowienia. Jest także rodzajem wtajemniczenia. Choć autorzy relacjonują niepokój towarzyszący im przy przekraczaniu kolejnych drzwi w budowli, to jednocześnie nie epatują swoją obecnością i swoimi emocjami. Nie starają się więc jakoś szczególnie eksponować nadzwyczajności tego, że opisują Broadmoor. Interesuje ich bowiem nie własny status, ale granice pojawiające się wewnątrz wiktoriańskiej budowli oraz relacja między przemijaniem a trwałością. Dla tej ostatniej kwestii ważnym kontekstem staje się wybudowanie nowej siedziby i planowane przenosiny. Pogłębiona i pozbawiona sensacyjności perspektywa to zapewne efekt zajmowania się tym tematem przez wiele lat. Levi i French przez prawie dziesięć lat pracowali nad portretem tego miejsca i jego mieszkańców – zarówno tych odizolowanych, jak i tych, którzy w Broadmoor pracują.
Jonathan Levi, Emma French, Za murami Broadmoor. Najsłynniejszy szpital psychiatryczny na świecie, przeł. Tomasz Wyżyński, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz