sobota, 20 lutego 2021

Porywająca energia widzialności (J. Krakowska, Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi)

 

Fantastyczna książka! Nie tylko dla zainteresowanych teatrem i kulturą alternatywną, ale dla wszystkich, którym nieobca jest ciekawość idei, biografii niebanalnych osobowości, gueerowania kultury i rozmywania oczywistości wpisanych w heteronormatywność. Joanna Krakowska proponuje opowieść, od której trudno się oderwać. I tak, ta emocjonalna reakcja ma uzasadnienie. Otrzymujemy bowiem tekst imponujący erudycją, znawstwem tematu, błyskotliwością proponowanych analiz i atrakcyjnością opisu. Autorka pokazuje podobieństwa i różnice między gejowskimi i lesbijskimi inicjatywami. Odsłania funkcjonowanie w podziemiu przy jednoczesnej deklarowanej potrzebie wejścia do mainstreamu. Zatrzymuje się przy momentach, które u widzów i uczestników wywołują różne reakcje. Mam na myśli chociażby bazowanie na spontaniczności na scenie, używanie i wykorzystywanie do scenicznego przekazu autentycznie rozgrywanej seksualności, płynne traktowanie życia w grupie i występowania w teatrze, rodzenie się aktywizmu i zaangażowania społecznego, krytyczne nastawienie do rzeczywistości, eksperymentowanie na własnym ciele, gra z tożsamością płciową, swobodne operowanie kampem, prze-pisywanie kodów popkulturowych, odgrywanie ról płciowych i budowanie wokół nich dodatkowych znaczeń. Ważnym fragmentem książki jest obszerny rozdział poświęcony epidemii AIDS w drugiej połowie XX wieku. Krakowska z dużą wrażliwością pokazuje samotność i stygmatyzację doświadczaną przez środowiska homoseksualne. Nie tracąc z oczu kwestii społecznych, obyczajowych i politycznych, odsłania również fascynujący paradoks tego okresu. Nieznana, śmiertelna choroba okazuje się bowiem niezwykle inspirująca twórczo, a teksty, które wówczas powstają poza wymiarem artystycznym dają świadectwo autobiograficzne i dotyczące całej wspólnoty jednocześnie. „Odmieńcza rewolucja” to książka to czytania zachłannego – tak ciekawe jest to, co opisuje Krakowska, ale i do czytania powolnego, na raty, fragmentami – do publikacji tej zdecydowanie bowiem warto wracać, bo skupiając się na kulturze queer, tak dużo zarazem mówi o nas z wczoraj i o nas z dzisiaj.

 

Joanna Krakowska, Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi, Wyd. Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Kraków – Warszawa 2020.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz