Biografia podwójna (Ch. Gordon, Buntowniczki. Niezwykłe życie Mary Wollstonecraft i jej córki Mary Shelley)

Fascynująca książka! Z pewnością będzie lekturą obowiązkową dla osób zainteresowanych feminizmem, prawami kobiet, ale i kulturą popularną. Któż z tych, którzy interesują się powyższymi zagadnieniami, nie słyszał o Wollstonecraft i Shelley? „Buntowniczki” to jednak książka interesująca nie tylko z powodu swoich bohaterek. Na uwagę zasługują chociażby kwestie gatunkowe. Mamy tu w pewnym sensie do czynienia z dwugłosem, biografią podwójną, biografiami równoległymi, ale i biografią wpisującą się za sprawą linii dziedziczenia (czytamy o matce i córce) w tradycję her-story. Dużym atutem publikacji jest sportretowanie tła społeczno-obyczajowego. Czytając o losach Wollstonecraft i Shelley dowiadujemy się o losie indywidualnym, ale i otrzymujemy celny, rozległy, wieloaspektowy obraz społeczeństwa i epoki. Dzięki temu pionierskość działań obu bohaterek książki wybrzmiewa dużo mocniej i dosadniej, niż w sytuacji, gdyby autorka zrezygnowała z owego kulturowego kontekstu. To, co szczególnie zostaje wyeksponowane, to wizjonerstwo działań matki i córki. Odwaga, przekonanie o sensie podejmowanych aktywności, wreszcie gotowość ryzykowania w sprawach ważnych i przekonanie, że kobietom należą się takie sama prawa jak mężczyznom – to wszystko okazuje się nie tylko trzymającą w napięciu opowieścią z przeszłości, ale i historią niezwykle współczesną. Gordon udaje się w przekonujący, sugestywny, literacko bardzo dobry sposób pokazać, że jej bohaterki wyprzedzały swój czas i zasługują na ponowne prze-czytanie współcześnie. Ich biografie mogą bowiem nam dużo powiedzieć o tym, skąd przychodzimy i w jakim miejscu jesteśmy.

Charlotte Gordon, Buntowniczki. Niezwykłe życie Mary Wollstonecraft i jej córki Mary Shelley, przeł. Paulina Surniak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019.