Razem (A. Nabrdalik, Dzisiaj rozmawiamy o Pani)

Agnieszka Nabrdalik miała bardzo ciekawy pomysł – porozmawiać z żonami znanych mężczyzn i umieścić je w centrum opowieści, na plan dalszy przesuwając partnerów. Takie rozmowy z dużym prawdopodobieństwem mogły się okazać ciekawe i faktycznie są interesujące. Bardzo często towarzyszki życia sławnych mężczyzn to kobiety silne, posiadające własne pasje, wspierające swoich mężów, ale i nietracące z oczu własnych zainteresowań. Reguła związania się silnych osobowości, umiejących wynegocjować takie zasady współpracy, zgodnie z którymi nikt nie czuje się poszkodowany, sprawdza się i w tym wypadku. Bohaterki rozmów opowiadając o sobie, w sposób naturalny odwołują się do swoich mężów. Pokazują bowiem nie tylko łączącą ich więź, ale i zależność twórczą. Kobiety, które zdecydowała się zaprezentować Nabrdalik, to Monika Gawlińska, Alicja Kapuścińska, Wacława Myśliwska, Karolina Niedenthal, Jolanta Pawlik, Anna Religa i Wiesława Starska. Wybór ten można uznać za przemyślany i kompozycyjnie spójny poza jednym przypadkiem, a mianowicie wywiadem z żoną wokalisty zespołu „Wilki”. Tak się pechowo złożyło, że przyjęty alfabetyczny sposób prezentacji powoduje, że właśnie ta rozmowa otwiera książkę. Szkoda, bo jest najsłabsza, mocno zgrzyta, jeśli weźmiemy pod uwagę przekaz ideowy książki, potencjalnie jest nawet w stanie zrazić do dalszej lektury. Żona muzyka na tle innych partnerek sławnych mężczyzn wypada naiwnie, tak, jakby czas, kiedy była fanką Gawlińskiego się nie skończył i trwał przez całe życie. W przeciwieństwie do opowieści pozostałych kobiet rozmowa ta sprawia wrażenie refleksyjnie bardzo ubogiej i mało interesującej. Pozostałe bohaterki okazują się dużo ciekawsze i, co więcej, również niezależne w swoim wspieraniu męża. Alicja Kapuścińska opowiada na przykład o swojej fascynacji medycyną i o aktywnym uprawianiu zawodu lekarki, akcentując mocno fakt, iż czekanie na reportera, który właśnie przebywał w podróży, było wypełnione pracą i dyżurami. Wacława Myśliwska wspomina drogę męża do podjęcia decyzji o pisaniu, ale również opowiada o pełnieniu roli pierwszej, krytycznej często, recenzentki. Karolina Niedenthal, nie tracąc z oczu fotograficznej pasji męża, dużo mówi o swoich tłumaczeniach i wyzwaniach związanych ze sztuką przekładu. Jolanta Pawlik kładzie nacisk na wspólne uprawianie sztuki oraz na pogodzenie dźwięków rozbrzmiewających nieraz w tym samym czasie, kiedy i mąż, i żona pracują nad swoją twórczością. Anna Religa akcentuje pionierskość prac męża, potrzebę wspólnej rozmowy wtedy, gdy kardiolog przebywał w klinice w Zabrzu, wreszcie fakt niekonsultowania ze sobą przypadków medycznych, pomimo tego, iż oboje byli lekarzami. Wiesława Starska chyba najwięcej opowiada o swojej pracy, jednocześnie rekonstruując świat dzisiaj często już nieistniejący – ogromnej dbałości o stroje, o ich właściwy wygląd, o odtworzenie klimaty epoki na planie filmowym.

Agnieszka Nabrdalik, Dzisiaj rozmawiamy o Pani, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2017.