Wiele różnych traum (Antologia studiów nad traumą, red. T. Łysak)

„Antologia studiów nad traumą” to pozycja obowiązkowa nie tylko dla tych, którzy specjalizują się w badaniach nad Zagładą. To również intrygująca inspiracja do nowych dróg interpretacyjnych oraz pretekst do dyskusji dla tych, których zajmuje problematyka ludobójstwa, kulturowego postrzegania zbrodni, wpisania świadectw w nierozerwalną grę pamięci i zapomnienia, wreszcie popkulturowego zawłaszczania niektórych wizerunków i sposobów narracji. Teksty zamieszczone w tomie można więc uznać za uniwersalne w swojej wymowie – nawet jeśli dotyczą konkretnego, szczegółowego zagadnienia, da się je odnieść do szczerszych kontekstów i wykorzystać do wpisania danego problemu w przestrzeń znaków mówiących inaczej, zaskakująco, w nieoczywisty sposób. Antologia intryguje już na początku za sprawą refleksji nad różnymi sposobami definiowania traumy, jej rozróżniania i umieszczania na tle zagadnień, dzięki którym wybrzmiewa mocniej lub zaczyna być wymazywana. W książce natkniemy się na przykład na rozważania dotyczące emocjonalności pamięci powiązanej z traumatycznym doświadczeniem (Bessel A. van der Kolk, Onno van der Hart, Natrętna przeszłość: elastyczność pamięci i piętno traumy), na wątek powiązania woli widzenia z traumą, a więc na rozważania dotyczące fotografii (Ulrich Baer, Ku spojrzeniu demokrytejskiemu), na opis pionierskich badań nad fotografiami z miejsca zbrodni i wpisanymi w nie relacjami władzy związanymi z udostępnianiem zdjęć (Henry Bond, Twardy dowód), na refleksje dotyczące filmu i tego, na ile pokazana w nim trauma bliska jest tej doświadczonej (Joshua Hirsch, Postmodernizm, drugie okolenie i międzykulturowe kino posttraumatyczne), na próbę analizy współczesnego horroru jako opowieści kompensującej traumy historyczne (Adam Lowenstein, Moment alegoryczny), na przemyślenia dotyczące seryjnych morderstw i związków miedzy katem a ofiarą (Mark Seltzer, Kultura rany). Pozycja obowiązkowa.

Antologia studiów nad traumą, red. Tomasz Łysak, przeł. Tomasz Bilczewski, Katarzyna Bojarska, Jan Burzyński, Anna Kowalcze-Pawlik, Agnieszka Rejniak-Majewska, Wyd. Universitas, Kraków 2015.