Centrum świata (T.J. Mazzeo, Hotel Ritz)

Bohaterem książki Mazzeo jest hotel. Miejsce, które staje się domem dla stałych gości, pozwala na chwilę zapomnieć o tymczasowości, oferuje luksus i bogactwo, wreszcie miejsce, do którego się wraca i które staje się ważnym centrum życia kulturalnego i politycznego okupowanego Paryża. Hotel Ritz, bo o nim mowa, ożywa na kartach tej publikacji, stając się jednocześnie czymś realnym i mitycznym. Mazzeo udaje się bowiem oddać atmosferę tamtych czasów, przemijanie, gotowość chwytania chwili za wszelką cenę, nazbyt swobodnych kontaktów z Niemcami, wreszcie symboliki wpisanej w Paryż i artystów gotowych zawsze przybywać do tego miasta. Autorka łączy narrację biograficzną z próbą pokazania tła społeczno-obyczajowego. W tym pierwszym przypadku interesują ją skandale, miłość i zdrada, rywalizacja, w drugim natomiast fakt, iż hotel stał się wyraźną enklawą dla tych, którzy chcieli żyć z przepychem i przytupem mimo trwającej wojny. Mazzeo zwraca uwagę na stałych rezydentów, na szczególne przywileje niektórych, wreszcie na traktowanie hotelu jako miejsca stanowiącego punkt odniesienia. Ernest Hemingway, Martha Gellhorn, Mary Welsh, Robert Capa, Irwin Shaw, Coco Chanel, Marlene Dietrich, Ingrid Bergman to tylko część bohaterów tej bardzo ciekawej historii. Gdyby Mazzeo poprzestała na ciekawostkach z życia wziętych, mielibyśmy do czynienia z książką dużo mniej intrygującą. Na szczęście autorka wpisuje okupacyjne życiorysy bohaterów w realia panujące wówczas na świecie i w Paryżu. Część książki to na przykład wart uwagi opis pracy korespondentów i fotoreporterów wojennych – ich sposobów działania, konkurowania o relację, wreszcie przyjacielskich i miłosnych relacji. Mazzeo sugestywnie oddaje też atmosferę panującą w mieście podczas wyzwalania Paryża, w tym towarzyszącą radosnemu entuzjazmowi zajadłość w tropieniu kolaborantów, publiczne ich piętnowanie w okrutny sposób oraz golenie głów kobiet.

Tilar J. Mazzeo, Hotel Ritz. Życie, śmierć i zdrada w Paryżu, przeł. Miłosz Habura, Wyd. Znak, Kraków 2015.