Opowieść biograficzna o Annie Gosławskiej-Lipińskiej wpisuje się w powiększającą się listę książek, wydawanych przez Marginesy i skoncentrowanych na kulturze wizualnej i użytkowej PRL-u. Na tej liście znajdą się chociażby publikacje Katarzyny Jasiołek czy Barbary Gawryluk. Dołącza do niej książka Agaty Napiórskiej poświęcona znanej rysowniczce satyrycznej „Szpilek”. Warto zwrócić uwagę na to, że „Ha-Ga. Obrazki z życia” to z jednej strony próba zrekonstruowania życiorysu artystki, z drugiej historia istotnych dla owej biografii kontekstów, takich jak ówczesne życie kulturalne, kawiarniane spotkania, praca redakcyjna, ilustrowanie dzieł adresowanych do dzieci czy klimat towarzyszący przyjacielsko-zawodowym relacjom w redakcjach i w prywatnych domach. Agacie Napiórskiej udaje się zachować właściwe proporcje między powyższymi wątkami. Jednocześnie na docenienie zasługuje fakt, że autorka nie próbuje jakoś szczególnie akcentować własnej obecności w tekście. Jest kimś, kto się przygląda, kto łączy pewne fakty, kto uczciwie podchodzi do losów swojej bohaterki. Książka poświęcona popularnej rysowniczce stanowi także próbę uchwycenia procesu stawania się. Przyglądamy się rysunkom Ha-Gi, dostrzegamy ewolucję kreski, odkrywamy ważną rolę pełnioną przez podpisy, wreszcie widzimy, jak dużo w tych ilustracjach codzienności i opartych na rozpoznawalnych schematach relacji międzyludzkich. W tych ostatnich widać ironię i komentarze rozbijające stereotypy społecznych oczekiwań. Książka Napiórskiej to także, trzeba o tym powiedzieć, piękny album. Czytelnik może zapoznać się nie tylko z licznymi rysunkami satyrycznymi publikowanymi w „Szpilkach”, ale też z okładkami i pracami przygotowywanymi przez Gosławską-Lipińską np. dla „Świerszczyka”. Porównanie prac adresowanych do dorosłego odbiorcy z tymi, które miały trafić do dzieci, pozwala na zwrócenie uwagi na znaczenie koloru, narracji zawierającej się w rysunku, możliwego przejaskrawienia celem wyodrębnienia pewnych cech, ale też związków z komiksem. Proszę więc czytać i oglądać – warto!
Agata Napiórska, Ha-Ga. Obrazki z życia, Wyd. Marginesy, Warszawa 2023.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz