Książka Lecha Kończaka to publikacja nieoczywista i interesująca z kilku co najmniej powodów. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na jej wartość popularyzatorską. Dzięki opowieści o biografii twórczej Niko Pirosmaniego czytelnik dowie się wiele nie tylko o artyście, a przecież szuka gruzińska jest słabo znana, ale też o kontekstach towarzyszących powstawaniu dzieł, uznawanych dzisiaj w Gruzji za wyjątkowo ważne. Intrygujące okazują się bardzo różne wątki poruszane w książce. Warto chociażby zatrzymać się przy specyfice gruzińskiej kultury ludowej, która naznaczona jest mrokiem i pesymizmem. Ciekawe jest także korespondowanie sztuki Pirosmaniego z prymitywizmem i awangardą. Fascynujący jest wątek tzw. dukanów, stanowiących przestrzeń codzienną, oswojoną i oczywistą dla twórczości i życia artysty. Dowiadujemy się więc dużo o kulturze biesiadowania, odpoczynku, tworzenia wspólnoty przy jednoczesnym dystansie do tego, co wielkie, centralne i dominujące. Świat dukanów to także świat mecenatu artystycznego, z którego korzystał twórca. Sztuka obecna jest więc w tawernach, jadłodalniach i pijalniach, restauracjach. Niezwykły jest także materiał, na którym powstają prace Pirosmaniego, a mianowicie tytułowa czarna cerata. Ten motyw okazuje się również bardzo ważny. Książka Kończaka wzbogacona jest licznymi przedstawieniami prac portretowanego artysty, dzięki czemu otrzymujemy nie tylko opowieść ułatwiającą zrozumienie specyfiki czasów, sposobu tworzenia i pozycji zajmowanej przez Pirosmaniego, ale mamy również okazję zapoznać się z tymi dziełami, których był autorem.
Lech Kończak, Czarna cerata Pirosmaniego. Życie i twórczość gruzińskiego artysty, Wyd. Kolegium Europy Wschodniej, Wrocław 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz