To trzeci tom serii „Frankofonia Litteraria” i kolejny bardzo udany. Wcześniejsze dwie to znakomite powieści Anandy Devi. Amal Sewtohul proponuje czytelnikom niebanalną, ciekawie rozpisaną, dobrze operującą i symboliką, i konkretem powieść inicjacyjną o poszukiwaniu tożsamości, mierzeniu się z przeszłością, gotowości opowiedzenia biografii rodziny, wreszcie również o przedefiniowaniu losu Obcego i wyłamaniu się ze stygmatu wykluczenia. Warto zatrzymać się przy interesującym eseju Krzysztofa Jarosza, który kompetentnie i erudycyjnie objaśnia konteksty, które znaleźć można w powieści. Na uwagę zasługuje zmienny status kontenera. Staje się on miejscem oferującym bezpieczeństwo i kojarzącym się z domem, jest znakiem minionego, ale już utraconego, zyskuje wymiar czegoś nielegalnego i alternatywnego, pozwala na kontestowanie rzeczywistości i obnażenie jej wątpliwych reguł, niespodziewanie zamienia się w fundament ważnego wydarzenia społeczno-politycznego, jest czymś, czego nie da się zapomnieć i czego nie można tak naprawdę się wyrzec. Kontener z powieści Sewtohula mógłby być częścią świata opisanego w „Nomadland” Jessiki Bruder. W pewnym sensie przestaje być tylko przedmiotem, zyskuje podmiotowość, ma wpływ na życie ludzi, naznacza ich, stygmatyzuje, ale i wyzwala z ograniczeń, jest ucieczką od powagi i schronieniem przed przewidywalnością, szansą na życie na własnych zasadach. Warto zwrócić uwagę na dwugłos opierający się przede wszystkim na różnicy czasów. To, co początkowo jest zdominowane przez dystans i ironię, zapisane jest mniejszą czcionką i opowiedziane zostaje w trzeciej osobie. Okazuje sią historię nie tyle konkurencyjną, co raczej współbrzmiącą, odsłaniającą codzienność i zwyczajność wyłaniające się z tragedii, pokazuje nieuchronność losu. Fragmenty, w których jest narracja pierwszoosobowa, odwołują się do przeszłości, mniej są zakorzenione w teraźniejszości, bazują na wspomnieniach i nieco nostalgicznych próbach zrekonstruowania tego wszystkiego, co się wydarzyło. Warto!
Amal Sewtohul, Made in Mauritius, przeł. i oprac. Krzysztof Jarosz, Wydawnictwo w Podwówrku - Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Gdańsk – Katowice 2021.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz