Ponad 100 lat (G. Michalik, Danuta Szaflarska. Jej czas)

Danuta Szaflarska to aktorka niezwykle ciekawa – postać barwna i aktywna właściwie do końca swojego życia, aktorka, która nie przestała grać nawet wówczas, gdy jej wiek można by określić jako mocno podeszły, osoba otwarta i chętnie angażująca się w nowe projekty, gwiazda minionej epoki, która nie patrzyła w przeszłość, lecz umiała doskonale odnaleźć się w teraźniejszości, nie przestając być wspomnianą gwiazdą także wtedy, gdy doświadczała starości. Tę wieloznaczność, nieoczywistość, żywotność intelektualną i fizyczną swojej bohaterki Michalik próbuje uchwycić właściwie przez cały czas. Mamy do czynienia z publikacją przede wszystkim popularyzatorską, nie dziwi więc fakt konieczności rezygnacji z wielu kontekstów, które chociażby za pomocą przypisów mogłyby się tutaj znaleźć. Nie znaczy to jednak, że autor idzie na łatwiznę, proponując opowieść łatwą i przyjemną. Michalik sygnalizuje momenty trudne, stara się je pokazać z różnych stron, jednocześnie jednak opowiada o Szaflarskiej trochę jak o świadku historii, trochę jak o punkcie odniesienia dla historii polskiego aktorstwa, trochę jak o dowodzie na zmianę mentalności współczesnych artystów w kontekście tego, co kształtowało artystów dawniejszych. Książkę tę da się więc czytać jako opowieść o gwieździe, która nie przestała być zwykłym człowiekiem. To także biografia kobiety, która widziała rzeczy straszne (udział w Powstaniu Warszawskim), doświadczyła cierpienia, a jednak postanowiła wystąpić przeciwko ogarniającemu ją mrokowi i stanąć po stronie jasności. Publikacja ta staje się również interesującą relacją z międzypokoleniowych i międzyśrodowiskowych projektów artystycznych, w które Szaflarska chętnie się angażowała właściwie do końca życia.

Gabriel Michalik, Danuta Szaflarska. Jej czas, Wyd. Agora, Warszawa 2018.

[przeczytana jako e-book na czytniku PocketBook Touch HD2 Ruby Red]