(Bez)ruch (J. Hooper, Śpiąca Alicja)

Fascynująca historia! Hooper decyduje się opowiedzieć czytelnikom o losach Alicji James. Zbeletryzowana biografia kobiety, która większą część swojego życia spędziła w łóżku, chorując i marząc o skutecznej rekonwalescencji, nie wydaje się dobrym materiałem na powieść. Nic bardziej mylnego. Alicja jest częścią rodziny słynnych Jamesów. Nie tylko więc jesteśmy świadkami specyficznego wychowania, które staje się udziałem bohaterki i jej braci, ale również obserwujemy wpływ, jaki na rodzinę miał ojciec. Mężczyzna całkowicie podporządkował swoje życie filozofii, co ciekawe rodzina uczyniła to samo. Ojciec był zawsze w centrum zainteresowania i wszyscy w pełni akceptowali jego poglądy i poczynania. W atmosferze chaosu, nieprzewidywalności, swobodnego traktowania form wychowuje się Alicja i jej bracia. Rodzina nie przewiduje dla córki żadnej szczególnej roli. To nie te czasy, by inwestować w rozwój kobiet. Atutem Alicji z pewnością nie jest też jej choroba. Wszyscy za to wierzą w talent obu braci. Siostra również. Henry zostaje słynnym pisarzem, William psychologiem i moralistą. O Alicji pewnie by zapomniano, gdyby nie jej pamiętniki – wyjątkowo szczere, bezpruderyjne, błyskotliwe, inteligentnie napisane. Książka Hooper nie tylko opowiada o nietypowej rodzinie. To przede wszystkim historia kobiety walczącej o siebie i o swoją wyjątkowość. Choroba utrudnia jej wiele poczynań, jednocześnie otwiera na aktywne myślenie, analizowanie, budowanie hipotetycznych wersji wydarzeń. Życiorys Alicji to także intrygująca opowieść o budzeniu się własnej seksualności, o odkrywaniu przyjemności obcowania z kobietą, o gotowości walczenia o swoją pozycję w społeczeństwie. Wiele działań bohaterki można potraktować jako walkę o prawa kobiet oraz o uznanie ich intelektualnych możliwości do uprawiania nauki. Budzenie się siły w słabej Alicji zamienia się więc w metaforyczne narodziny świadomości i przekonania, że kobieta w żaden sposób nie ustępuje mężczyźnie i może być dla niego partnerką, a nie tylko ozdobą, w przestrzeni publicznej.

Judith Hooper, Śpiąca Alicja, przeł. Magdalena Rychlik, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2017.