sobota, 4 lipca 2015

Mentalność (M. Kołodziejczyk, Dysforia. Przypadki mieszczan polskich)

Marcin Kołodziejczyk dał się już poznać jako reporter, który cały czas nie przestaje być znakomitym prozaikiem. Tę cechę jego pisarstwa było widać w książce „B. Opowieści z planety prowincja”, dostrzegalna jest również i w „Dysforii”. Autor z wielkim talentem charakteryzuje swoich bohaterów, wydobywając z nich sztuczność, małość, łatwość w pozorowaniu własnego życia, bezradność. Nie znaczy to, oczywiście, że Kołodziejczyk decyduje się na krucjatę przeciwko tytułowym mieszczanom. Chodzi raczej o pokazanie polskiej mentalności, tym razem w typowo miejskich dekoracjach i zróżnicowanych środowiskowych konfiguracjach. Nie bez powodu Hanna Krall poleca tę publikację następującymi słowami: „Gorzka, przenikliwa, zabawna, świetnie napisana książka”. Trudno się z nią nie zgodzić. Autor z dużą wrażliwością łączy umiejętność obrazowania, wyrazistą kreskę w portretowaniu bohaterów, celne spostrzeżenia dotyczące poszczególnych grup społecznych, wreszcie łatwość odtwarzania w atrakcyjny sposób tego, co codzienne i typowe dla danej postaci. W trakcie lektury nie da się nie zauważyć, że owe barwne i inteligentnie napisane historie non-fiction tak naprawdę stają się bardzo dobrymi opowiadaniami. Podobnie jak w poprzedniej książce Kołodziejczyk dba o kompozycję tekstu oraz fabularną sugestywność. To, co stanowi zaletę zamieszczonych w książce opowieści, sprowadza się do trafnego powiązania historii konkretnej jednostki z doświadczeniem całej grupy społecznej. Nie w uogólnieniach, oczywiście, rzecz, ale w intrygującym pokazaniu, że dany bohater bywa potencjalnie łatwym przypadkiem do zdiagnozowania w kontekście środowiska, w którym funkcjonuje. Tak dzieje się w przypadku poetów zjeżdżających się z okazji ogłoszenia wyników kolejnego konkursu literackiego („Wieczór poezji współczesnej pod okiem animatorki kulturalnej”), tak bywa, gdy mowa jest o rozczarowanych feminizacją sądów rodzinnych ojcach („Panika wśród Józefów”), tak zdarza się, gdy opisywane jest doświadczenie nowych mieszkańców Warszawy („Demograficzny”) i tych, którzy mieszkają w stolicy od pokoleń („Sam w domu”). Bardzo dobre.


Marcin Kołodziejczyk, Dysforia. Przypadki mieszczan polskich, Wyd. Wielka Litera, Warszawa 2015.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz