Człowiek a nie zbiorowość (J. Antczak, Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall)

Wznowienie książki Jacka Antczaka to przedsięwzięcie potrzebne i ważne zwłaszcza dla tych, którzy nie czytali pierwszego wydania publikacji. Teraz w wersji poszerzonej, uaktualnionej i wzbogaconej licznymi fotografiami mają okazję to przeoczenie nadrobić. Że warto, nie muszę przekonywać, bo nazwisko bohaterki książki działa jak magnes. Na uwagę zasługuje jednak nie tylko pierwszoplanowa postać projektu – Hanna Krall, ale i Jacek Antczak, pomysłodawca i realizator tej niebanalnej prezentacji. Książka składa się bowiem z wybranych fragmentów wypowiedzi autorki „Sublokatorki”, ułożonych tematycznie, przejrzanych od nowa, wreszcie zaplanowanych tak, by układały się w przemyślaną tematycznie całość. Ten ryzykowny, zdawałoby się, plan wypada wyjątkowo interesująco. Nie czuć w nim sztuczności, „łatania” na siłę czy nieuzasadnionego zmieniania podejmowanych wątków. Widać natomiast wielką i znakomicie wykonaną pracę redakcyjną, a także dużą znajomość twórczości oraz udzielonych przez Krall wywiadów. Antczak nie pozostaje, oczywiście, tylko reżyserem tego oryginalnego przedsięwzięcia, dziennikarz jest również jednym z rozmawiających z reporterką autorów. Książka zostaje podzielona na cztery części. Są to: Reporter, Reportaż, Czytelnik i Postscriptum. Trzy pierwsze można potraktować jako pisarskie credo autorki „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Krall definiuje gatunek, opowiada o swoim podejściu do tematu i bohaterów, przypomina ważne dla swoich książek konteksty, mówi o tym, jak pracuje i jak postrzega fakt, iż przez chwilę, pisząc tekst, żyje cudzym życiem. Ostatnia część to wypowiedzi literaturoznawców, reporterów, dziennikarzy o twórczości reporterki. Książka ta powinna stać się pozycją obowiązkową nie tylko dla adeptów dziennikarstwa, ale i dla wszystkich tych, którym nieobce jest humanistyczne postrzeganie literatury – każdej, i tej opartej na fikcji, i tej non-fiction.

Jacek Antczak, Reporterka. Rozmowy z Hanną Krall, Wyd. Agora, Warszawa 2015.