środa, 27 sierpnia 2025

Przeciąganie (Z. Lorek, Stany przejściowe)

 

Proza Zofii Lorek to interesująca próba oddania stanów emocjonalnych, za sprawą których dochodzi do wyizolowania człowieka ze społeczeństwa i, symbolicznie rzecz ujmując, domykania kolejnych drzwi, dzięki którym możliwe byłoby wymazanie coraz bardziej wyraźnego rozgraniczenia na linii ja-świat. Znajdziemy więc w tej książce fragmenty pełne napięcia, ale i surrealizmu połączonego z ironią. Te impresje czyta się dobrze i widać w nich potencjał na coś większego i stylistycznie niebanalnego. Niestety, znaczna część scen sprawia wrażenie wariacji na ten sam temat, które niewiele wnoszą nie tyle do historii, co przede wszystkim do portretu głównej bohaterki. „Stany przejściowe” to dla mnie nieoczywista i warta uwagi proza, która stanowi materiał na dobre opowiadanie. W formie książkowej to, co mogłoby być ostre, mocne, przygnebiające znika i staje się mało czytelne. Niebanalnym pomysłem jest zderzenie uważności i bystrości obserwacji bohaterki i narratorki zarazem z poczuciem totalnej nieprzystawalności świata. Z jednej strony mamy więc w pewnym sensie „widzenie więcej”, bo działa tu również wyobraźnia, z drugiej jest obojętność, niezapamiętywanie, nieodnotowywanie obecności. To przeciąganie między dwoma skrajnymi rzeczywistościami nie ma żadnej szansy na dialog. I chyba nie o nawiązanie kontaktu tutaj chodzi. Ciekawym konceptem jest przywołanie Żabki. Systematyczne bywanie w popularnym i znajdującym się niemalże na każdej ulicy sklepie uwrażliwia na zmiany. Problem w tym, że do końca nie wiadomo, czy są one wyobrażone, czy może wyobraźnia to właśnie taki stan, który pokazuje nie tyle to, co nie istnieje, ale raczej to, co prawdziwe. Lektura „Stanów przejściowych” zostawia niedosyt. Jest w tej prozie, jak już wspomniałam, duży potencjał, jest też i pewien chaos, a także niezamierzony gest powtórzenia jako przejaw bezradności w stosunku do formy i treści.

 

Zofia Lorek, Stany przejściowe, Wyd. Drzazgi, Okoniny 2025.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz