Reportaż Sama Knighta to zaskakujące połączenie opowieści precyzyjnie obmyślonej i logicznie relacjonowanej z tematyką odbiegającą od racjonalności i zakorzenienia w rozumie. Mamy bowiem do czynienia z reportażem przyglądającym się oryginalnemu i kontrowersyjnemu projektowi Biura Przeczuć. Za tą inicjatywą stał psychiatra John Barker, który zauważył zależność między intuicją i przewidywaniem a tym, co miało wydarzyć się później. Mówiąc inaczej, lekarz stał się osobą, która uwierzyła, że między przeczuciem a katastrofą może istnieć zależność, należy więc ten związek spróbować opisać i wykorzystać do zapobiegania wydarzeniom. Najsłabszym ogniwem niekonwencjonalnego projektu okazał się ostatni punkt. Dopóki bowiem dana sytuacja nie miała miejsca, trudno było udowodnić, że są podstawy do potraktowania przeczucia serio. Ten paradoks zostaje bardzo ciekawie uchwycony przez Knighta. Jest on zresztą ważnym punktem odniesienia nie tylko dla psychiatry, ale i dla tych, którzy opisują swoje przeżycia, skupiając się na konkretnych odczuciach ciała i późniejszym wydarzeniu, do którego doszło. „Biuro Przeczuć” to reportaż unikający sensacyjności i egzaltacji, dystansujący się wobec mówienia o siłach nadprzyrodzonych, skoncentrowany na próbie naukowego uzasadnienia tego, co wymyka się łatwemu do zrozumienia wyjaśnieniu. Taki sposób pisania jest dużym atutem Knighta. Udaje mu się bowiem w pewnym sensie sportretować to, co wymyka się racjonalnemu opisowi i co wyjątkowo łatwo może osunąć się w kicz i banał. Pisarstwo Knighta może posłużyć jako wzór dla tych, którzy takimi tematami próbują się zajmować i którzy nie zawsze umieją uniknąć stereotypowych reakcji sprowadzających się do ironii, dowcipu, emocjonalności i demonizowania.
Sam Knight, Biuro Przeczuć. Historia psychiatry, który chciał przewidzieć przyszłość, przeł. Agnieszka Wilga, Wyd. Czarne, Wołowiec 2024.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz