„Głusza” to książka, o której można powiedzieć, że warto było na nią czekać (autorka jest laureatką VI edycji Stypendium Herodota i już wtedy w 2017 roku ten nieoczywisty, dopiero zapowiedziany temat zapadał w pamięć). Ale nie tylko. Dojrzałość refleksji, unikanie egzaltacji, czułostkowości i sentymentalizmu, precyzja w nazywaniu i rekonstruowaniu biografii bohaterów, wreszcie wielość poruszonych wątków czynią tę publikację czymś szczególnym, rzadkim i niezwykle oryginalnym. W zalewie reportaży niekoniecznie potrzebnych, bo wpisujących się w trwający boom na gatunek, ale merytorycznie i warsztatowo wątpliwych, „Głusza” Anny Goc nie tylko bardzo pozytywnie się wyróżnia. Staje się również książką, o której już teraz można powiedzieć, że warto umieścić ją na liście tych polskich utworów, które powinno się czytać także w przyszłości i które powinny zyskać status kanonicznych. Reporterka stara się pokazać codzienność osób głuchych, uwzględniając różne aspekty i niuanse tego, co wiąże się z porozumiewaniem i jego ograniczeniami. „Głuszę” można więc uznać jako opowieść o potrzebie języka i komunikacyjnych fundamentach, dzięki którym możliwe staje się nawiązanie skutecznego kontaktu z drugim człowiekiem. Zaakcentowanie kluczowej opozycji między językiem migowym a językiem polskim staje się pretekstem do zasygnalizowania problemów związanych ze stygmatyzacją migania, brakiem umiejętności migania u nauczycieli i w urzędach czy stygmatyzacji głuchych. Zwłaszcza ta ostatnia kwestia okazuje się wyjątkowo istotna, bo nie tylko opiera się na braku wiedzy i stereotypach, ale też wiąże się z trwałością różnego rodzaju uprzedzeń. Brak dźwięków a zarazem trudności z wydaniem odpowiednich dźwięków to wątki, które wracają w opowieści. I jedno, i drugie może być źródłem samotności. Anna Goc zwraca również uwagę na dyskryminacyjny charakter komunikacji instytucji z głuchymi oraz na łatwość niesłusznego utożsamiania bycia głuchym z upośledzeniem umysłowym. W pewnym więc sensie jest to reportaż o tym, jak państwo zapomina o tysiącach swoich obywatelek i obywateli. Lektura obowiązkowa.
Anna Goc, Głusza, Wyd. Dowody na Istnienie, Warszawa 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz