Książka Rentona to ważny głos w sprawie kosztów ponoszonych przez najmłodszych po to, by później w wieku dorosłym mieć dostęp do przywilejów i być częścią elit. Zdanie, które pada w początkowych partiach publikacji, celnie podsumowuje traumę fundowaną dzieciom i młodzieży przez najbliższych przy jednoczesnej akceptacji tych, którzy pojawiające się w edukacji patologie mogliby zmieniać: „Niniejsza książka jest próbą wytłumaczenia, dlaczego cała klasa społeczna – jedna z najpotężniejszych, jakie zna świat – zdecydowała, że dzieci muszą cierpieć, by stać się użytecznymi obywatelami” (s. 20). Przemoc, upokorzenia, izolacja i szykany okazują się praktykami zdarzającymi się wyjątkowo często w elitarnych szkołach z internatem. Renton stara się pokazać problem w możliwie szerokim ujęciu. Widzimy więc, jak długą tradycję ma umieszczanie dzieci w instytucjach edukacyjnych daleko od domu. Autor odwołuje się do tekstów literackich opisujących to doświadczenie, przywołuje wspomnienia różnych osób, akcentuje, że on również jest ofiarą tego procederu. To, co szczególnie uderza w tekście, to samotność ofiar przemocy. Oprawcy, bo inaczej nie da się nazwać nauczycieli, opiekunów, rodziców i kolegów, nie tylko nie chcą słuchać dziecka wołającego o pomoc, ale również są przekonani, że niszczenie psychiki podopiecznych oraz egzekwowanie posłuszeństwa za pomocą dotkliwych kar fizycznych służy dobru i jest inwestycją w przyszłość. Renton pokazuje, że cierpienie jest etapem przygotowującym do wejścia w świat przywilejów, wyniszczającym, ale jednocześnie społecznie ignorowanym. Odsłania reguły konstytuujące władzę – by ją posiąść, najpierw trzeba być zniszczonym i uzyskać w ten sposób prawo do niszczenia innych. Niezgoda stojąca u podstaw tego reportażu wybrzmiewa mocno, wyraziście i oskarżycielsko. Lektura obowiązkowa.
Alex Renton, Jak wytresować lorda. O elitarnych szkołach z internatem, przeł. Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2020.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz