Porządkowanie wspomnień (A. Noguera, Malarka gwiazd)

Powieść Noguery to interesujący przykład literatury popularnej inspirującej się wydarzeniami historycznymi. Podobny mariaż romansu i Wielkiej Historii znany jest nie od dziś. W tym wypadku mamy delikatnie zarysowany problem wojny domowej w Hiszpanii i dużo mocniej zaakcentowany problem ruchu oporu we Francji. Delikatnie, bo Noguera nie rozważa właściwie bratobójczego konfliktu. Jej bohaterowie opuszczają Hiszpanię i wyruszają do Paryża. Tam zastaje ich II wojna światowa. Wydarzenia sprzed lat poznajemy retrospektywnie jako wspomnienia wiekowego Diego. To on był niegdyś głównym aktorem przywoływanych historii i to on pragnie po latach podomykać sprawy, które w wyniku dramatycznych zbiegów okoliczności potoczyły się w taki, a nie inny sposób. Mężczyzna rozpamiętywać będzie konsekwencje własnych wyborów, miłość do jedynej kobiety, którą naprawdę kochał, a utracił pewnej wojennej nocy, obrazy, które są pamiątką po jej istnieniu, i rysunki matki ukochanej, które odsłonią sekrety tragicznych przeżyć kobiety. Współczesność zdeterminowana zostanie ucieczką z domu ciężarnej Violetty. Kobieta ukryje się u swojego dziadka, który kiedyś był dla niej najbliższym człowiekiem. Teraz na nowo odkryją bliskość. Choć nie powiedzą sobie zbyt wiele, dużo dziać się będzie dzięki milczeniu. Violetta dowie się o tajemnicach z okresu II wojny światowej. To ona stanie się tą osobą, która powiąże ze sobą wszystkie fakty. Informacje, które zdobędzie, połączy w całość i wówczas dostrzeże jak tragiczne były losy jej najbliższych. W przeszłości bohaterka odnajdzie siłę, dzięki której uda się jej pokonać uwikłania teraźniejszości. Odrzuci toksyczną miłość, bez żalu odetnie się od mężczyzny, który stosował w stosunku do niej przemoc, z bólem pożegna dziadka i z nowym zapałem zacznie wypatrywać tego, co ma się dopiero wydarzyć. Uświadomi sobie, że to wszystko, co przeżyły kobiety w jej rodzinie, jest częścią jej własnej historii i kształtuje jej biografię. Wiedza wzbogaci ją, ale i pozwoli dokonywać wyborów. Pamięć Violetty będzie odtąd pełniejsza, ale i – paradoksalnie – jaśniejsza. Najważniejszym wspomnieniem okaże się dla niej to wszystko, co stoi po stronie miłości, dobra i przyjaźni nieskażonej zazdrością ani nienawiścią. Dowiedziawszy się, jakie błędy popełnili ci, którzy tak bardzo się kochali, zechce kształtować swoje życie na innych warunkach – dbając o to, by zło nie miało do niej dostępu. Noguera proponuje czytelnikom całkiem udaną tzw. powieść kobiecą. Momentami razi nazbyt pretensjonalny język, ale ostatecznie efekt jest udany.

Amelia Noguera, Malarka gwiazd, przeł. Marzena Chrobak, Wyd. Rebis, Poznań 2016.