Przeszłość ciągle żywa (O. Schröm, A. Röpke, Cicha Pomoc dla nazistów)

Autorzy książki nie ukrywają, że tematem odradzającego się nazizmu oraz wsparcia dla zbrodniarzy wojennych zajmują się od wielu lat. Doświadczenie, o którym wspominają, oraz konieczność, tak to nazwijmy, badań terenowych polegających na wchodzeniu w środowisko poddawane analizie, powodują, że mamy do czynienia z publikacją wiarygodną, a także szczególnie poruszającą. Oczywiście, ci, którzy choć trochę interesują się historią XX wieku doskonale wiedzą, że hitlerowcy otrzymali po wojnie skuteczną i zakrojoną na szeroką skalę pomoc, a wśród osób, które okazywały im wsparcie, byli wierni wyznawcy Führera, przedstawiciele Kościoła, ludzie zajmujący wysokie stanowiska w hierarchii społecznej. O tym również autorzy książki wspominają. Skupiają się jednak szczególnie na tytułowej organizacji. Cicha Pomoc dla Jeńców Wojennych i Internowanych, tak brzmi jej pełna nazwa, od lat działa skutecznie, stosunkowo dyskretnie, wykorzystując przywileje oferowane stowarzyszeniom przez państwo. Przykładem posiadanej swobody działania są dość wysokie wpływy finansowe, zebrania i pogrzeby zgodnie z duchem hitlerowskiej ideologii i symboliki, a także fakt, iż przez długi czas Cicha Pomoc miała status organizacji pożytku publicznego. Opowieść Schröma i Röpke wpisuje się w stylistykę publikacji poświęconych aktywności Szymona Wiesenthala. W historiach przytoczonych przez autorów widać wyraźnie, że namierzenie nazisty oraz znalezienie świadków jego zbrodni nie zawsze wystarczały do postawienia go przed sądem. I nie o wiarygodność zeznających w tym wypadku chodzi, ale o sabotowanie rozpoczęcia procesu przez przedstawicieli prawa. Książka Schröma i Röpke to nie tylko fascynujący przykład dziennikarstwa śledczego, ale i dowód na to, że przeszłość jest ciągle żywa, a mroczne cienie czasów minionych odradzają się w teraźniejszości. Można więc tę publikację czytać jako świadectwo niedostrzegania zła i ignorowania aktywności tych, którzy są jego piewcami. Można również widzieć w niej manifest na rzecz sprawiedliwości oraz konieczności bycia czujnym.

Oliver Schröm, Andrea Röpke, Cicha Pomoc dla nazistów. Tajna działalność byłych SS-manów i neonazistów, przeł. Anna Maria Władyka, Wyd. Replika, Zakrzewo 2015.